W zestawieniu kilka często spotykanych w miastach ptaków. Nie opisywałem sroki, wróbla, mazurka i gołębi. Wszystkie zdjęcia są mojego autorstwa, wykonane podczas obrączkowania pod Kopcem Kościuszki w Krakowie – tzw. Akcja Karmnik (program badawczy realizowany w całej Polsce, w wielu dużych miastach). No to start:
Sikora bogatka (Parus major) – największa z europejskich sikor, jeden z najczęściej słyszanych wiosną ptaków (łatwy do rozpoznania głos) osiąga do 14cm długości i ponad 20cm rozpiętości skrzydeł. Waży do ok 20g. Głowa czarna z białymi policzkami, żółty brzuch, oliwkowy grzbiet.
Sikora modraszka (Parus caeruleus) – mniejsza od bogatki, osiąga do 12 cm długości i wagę ok. 12g. Głowa niebiesko – biała, brzuch żółty, ogon i skrzydła jasnoniebieskie. Bardzo agresywna. Jak to sikory – wspomniana wyżej bogatka, rzadko bo rzadko, ale gdy trafi się okazja rozdziobuje głowę ptakom by przez oczodół dobrać się do mózgu. Na fajne zdjęcie sikory zapraszam tu: https://okiemprzyrodnika.wordpress.com/2023/08/12/modre-wredne/
Dzwoniec zwyczajny (Carduelis chloris) – osiąga do 15 cm długości i 27cm rozpiętości skrzydeł. Waży do 30g. Oliwkowozielony wierzch ciała, spód zielono – żółty. Ogon czarny na końcu. Dziób krótki, mocny (łuszczak – ptak gustujący w twardych nasionach). Podobne do niego są czyż i kulczyk. Największym naszym łuszczakiem jest grubodziób.
Kowalik zwyczajny (Sitta europaea) – osiąga do 14 cm długości i 20g masy ciała. Wierzch ciała szaro – niebieski, spód jasnobrązowy. Chodzi po pniach drzew głową w dół. Na głowie, przez oko przechodzi czarny pasek.
Raniuszek zwyczajny (Aegithalos caudatus) – osiąga do 14cm długości i 10g masy ciała. Ma „puszystą’ sylwetkę i bardzo długi czarno – biały ogon. Brzuch biały, grzbiet czarno – brązowy. Często gromadzą się w małe stadka, zwłaszcza zimą. Towarzyskie ptaki.
Rudzik zwyczajny (Erithacus rubecula) – długość ciała do 14 cm, waga do 18g. Wierch ciała oliwkowo – szary, pierś część głowy ruda. To symbol Akcji Bałtyckiej – najbardziej znanego programu badań migracji ptaków.
Zięba jer (Fringilla montifringilla) – pojawia się u nas w okresie jesienno – zimowym. Przypomina nieco naszą pospolitą ziębę. Długość ciała do 17 cm, masa do 27g. Grzbiet brązowo – czarny, jasny brzuch.
Kos zwyczajny (Turdus merula) – średniej wielkości ptak, waży do 110g. Cały czarny, charakterystyczny, pomarańczowy dziób. Przebywa głównie na ziemi (np. chodzi a raczej skacze w parkach, ogrodach, między blokami).
Coccothraustes coccothraustes. Ptak raczej skryty, płochliwy, nie lubi zwracać na siebie uwagi. A szkoda, bo jest bardzo interesujący. Mniejszy od kosa, waży około 50 – 60 gram. Cechuje go duża głowa i potężny, masywny dziób, którym miażdży twarde nasiona (łuszczaki to ptaki, które specjalizują się w jedzeniu nasion, bez problemu wyłuskują ziarno z osłonek). Jest bardzo charakterystycznym z wyglądu gatunkiem ptaka. Siłę nacisku jego dzioba szacuje się nawet na 70kg (podaje się też 40kg), ponoć potrzebuje zaledwie 5 sekund, aby rozłupać pestkę wiśni ale najchętniej zjada nasiona grabu i buka a także orzechy laskowe (młode karmione są tez owadami).
Kogo jeszcze w miastach spotkamy? Np. w budynkach oprócz jaskółek można spotkać prawie identyczne w locie jerzyki (latają często wokół wież zamkowych na Wawelu czy po prostu wokół bloków na osiedlach od końca kwietnia do początku sierpnia) W odróżnieniu od jaskółek często szybują w locie, nie trzepoczą skrzydłami, mają jednolite, ciemne ubarwienie (brak białego podgardla). Jerzyki objęte są ochroną ścisłą. Razem z jaskółkami na zimę odlatują naprawdę daleko.
Kamil Szczepka Okiem Przyrodnika 